Güngör Sipahioğlu: Madencilik Tarihçesi

Tarihte bilinen en eski maden Svaziland’daki Aslan Mağarası'dır. 43.000 yıllık olduğu radyokarbon tarihleme yöntemiyle tespit edilen bu sahada, paleolitik dönem insanları demir ihtiva eden hematit madeni çıkarmışlardır. Benzer yaşlardaki Neandertal dönem insanların silah yapımında kullanılmak uzere çakmak taşı madenciliği yaptıkları sahalar Macaristan’da da bulunmuştur.

Erken dönemlerde yapılan madenciliğe başka bir örnek de eski Mısırlılarca Sina Yarımadası’nda işletilen turkuaz madenidir. Turkuaz, ayrıca Kristof Kolomb öncesi Amerika’da New Mexico’daki Cerillos Maden Bölgesi'nde de çıkarılmıştır.

Madencilikte ilk defa kara barut (bir patlayıcı çeşidi) 1627 yılında, Slovakya’da bir maden kuyusunun açılması sırasında kullanılmıştır. Bu kasabada 1762 yılında dunyanın ilk Madencilik Akademisi de kurulmuştur.

MADENCİLİĞİN GELİŞMESİ İÇİN GEREKLİ ÖNLEMLER

Madenciliğin geliştirilmesi için yasal, idari, teknolojik ve ekonomik düzenlemeler gerekmektedir. Ülke madenciliği, ancak, yerli ve yabancı büyük sermayenin madenciliğe yatırım yapmasının özendirilmesi ile gelişecektir; v Madencilik Bakanlığının hızla kurulması ve madencilik politika ve stratejilerinin oluşturulması, v Maden yasasının yatırımcıya güven verecek hale getirilmesi, v Madencilik ile ilgili her türlü faaliyetin (çevre, orman vs. uygulamaları) maden yasası içinde yer alması, v Entegre tesisler ile uç ürün üretiminin ön plana çıkarılması, büyük çaplı projelerin özendirilmesi, v Madencilere su, enerji, yol gibi konularda alt yapı hizmeti sağlanması, v Madenlerde aramayı özendirecek ve madencinin az vergi ödemesini sağlayacak rezerv tüketim payının maden yasasında yer alması, v MTA’nın yeniden yapılanması ve arama işlevinin güçlendirilmesi, v Özel maden arama şirketlerinin kurulmasının özendirilmesi ve özel şirketlere maden arama desteği sağlanması, v Kamu tarafından işletilen madenlerin, halka açılarak özelleştirilmesi ve maden şirketleri hisse senetlerinin vergiden muaf tutulması, v Türkiye Maden Master planının hızla gerçekleştirilmesi, v Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkelerden yapılan kömür ve diğer maden ithalatına en az % 14 gümrük uygulanması suretiyle haksız rekabetin önlenmesi, v Türkiye’nin en güvenilir enerji hammaddesi olan kömürün elektrik enerjisi üretiminde ön plana çıkarılması. v Madencilik Kredi ve Yatırım bankası kurulmasının özendirilmesi, v Yabancı sermaye tarafından aranılan ve yatırım yapılan altın Madenciliğinin başlatılması ile yerli ve yabancı büyük sermayenin özendirilmesi.